ناهنجاری پای پرانتزی حالتی است که زانوها از حالت طبیعی خود فاصله گرفتهاند و به سمت داخل یا خارج انحنا پیدا میکنند. این مشکل معمولا در سنین پایین در کودکان رخ میدهد و پس از گذشت مدتی، به طور طبیعی اصلاح میشود. اما در مواردی نیز این مشکل باقی میماند که برای رفع آن باید از حرکات اصلاحی زانو ضربدری برای درمان آن کمک گرفت که چند مورد از فیلم درمان پای پرانتزی با ورزش در این مطلب آورده شده است. ورزش پیلاتس برای درمان پای پرانتزی نیز از تمرینهای مؤثر است که در ادامه بیشتر درباره آنها گفته میشود. پس تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
زانوی پرانتزی چیست؟
قبل از اینکه درباره حرکات اصلاحی زانو ضربدری صحبت کنیم، اول باید بدانیم به چه زانویی پرانتزی یا ضربدری گفته میشود. بیمارانی که پای پرانتزی دارند، وقتی که زانوهای خود را نزدیک هم قرار دهند، پاهای آنها از هم دور است. نوزادانی که تازه به دنیا آمدهاند، ممکن است پای پرانتزی داشته باشند، اما به مرور زمان وقتی که شروع به راه رفتن میکنند، پای آنها صاف میشود.
با توجه به علت ایجاد پای پرانتزی و شرایط هر شخصی، ممکن است حرکات اصلاحی زانو ضربدری متفاوت باشد. اما به طور کلی، روشهای مؤثری برای درمان زانوی پرانتزی وجود دارد که به راحتی در منزل قابل انجام دادن است. علاوه برآن نیازی به عمل جراحی هم ندارد.که در ادامه گفته شده است.
علت زانوی ضربدری چیست؟
زانو ضربدری به دلایل مختلفی میتواند در افراد مختلف ایجاد شود که چند مورد شامل موارد زیر میشود:
- رشد غیر طبیعی استخوان
- شکستگیهایی که به درستی بهبود نمی یابند
- راشیتیسم که ناشی از کمبود ویتامین D است
- مسمومیت با فلوراید یا سرب
برای تشخیص زودهنگام زانوی ضربدری در کودکان، هر 6 ماه یک بار باید زانوی آنها چک شود تا از رشد صحیح استخوانها مطمئن شد. اگر این مشکل را زود تشخیص دهید، درمان آن اصلا سخت نیست. چون کودک در حال رشد است. فقط در بعضی از موارد خاص برای درمان پای پرانتزی نیاز به عمل جراحی است.
14 نکته مؤثر برای درمان پای پرانتزی + معرفی حرکات اصلاحی زانو ضربدری
این چند حرکت اصلاحی پای پرانتزی قابل انجام در خانه است و نیازی به عمل جراحی ندارد. اگر کودک شما بالای 3 سال سن دارد و پاهایش از هم فاصله دارند، دچار مشکل زانو ضربدری شده است. برای تشخیص شرایط سلامت جسمی، پزشک باید فاصله بین پاها را درحالیکه کودک به پشت خوابیده است، اندازه بگیرد. اگر از وجود پای پرانتزی اطمینان حاصل شد با انجام روشهای زیر در خانه میتوان زانوی ضربدری را درمان نمود.
1- درمان پای پرانتزی با فیزیوتراپی
یکی از مؤثرترین روشها فیزیوتراپی است. از یک فیزیوتراپ بخواهید که زانوها را ماساژ دهد. هنگامی که کودک در حالت خوابیده قرار دارد باید با ماساژ دادن، زانوها به سمت جلو و عقب حرکت داده شود.این یکی از بهترین روشها برا ی درمان زانوی ضربدری در کودکان است. البته این حرک اصلاحی باید به مدت 3-5 ماه ادامه داشته باشد.
این روش برای شرایط حاد زانوی ضربدری پیشنهاد میشود. اگر پای پرانتزی با استفاده از بریسهای پزشکی نیز درمان نشود، معمولا پزشکان عمل ارتوپدی را پیشنهاد میکنند.
2- درمان بیماریهای پنهان
ممکن است که در بدن شما بیماری خاصی وجود داشته باشد که به سبب وجود آن، زانوی پرانتزی شکل گرفته است. اگر شما بتوانید آن را تشخیص بدهید و درمان کنید، زانوی ضربدری را نیز درمان کردهاید. اصلا این نکته را بی اهمیت ندانید و از آن با بی توجهی رد نشوید. چند بیماری پنهان که ممکن است وجود داشته باشد شامل موارد زیر میشود:
- وجود تومور
- مسمومیت با سرب
- مسمومیت با فلورید
3- پیداکردن دلیل ایجاد پای پرانتزی
پیدا کردن دلیلی که باعث ایجاد پای پرانتزی در شما شده است خیلی اهمیت دارد. با پیداکردن دلیل پزشکی و رفع آن میتوان پای پرانتزی را درمان کرد. برا ی مثال بعضی از شرایط جسمی بدن که ممکن است زمینه را برای شکلگیری پای پرانتزی مهیا کند، راشیتیسم است. راشیتیسم به دلیل کمبود کلسیم، ویتامین D و فسفر ایجاد میشود که نرمی استخوان باعث دفرمه شدن استخوان میشود.
همچنین اگر استخوان دچار شکستگی شده باشد که به طور مناسب جوش نخورده است، احتمال دارد منجر به ایجاد پای پرانتزی شود.
4- کاهش وزن
یکی دیگر از مواردی که حتما باید توجه کنید، کاهش وزن است. اگر شما پای پرانتزی داشته باشید، قطعا افزایش وزن شرایط را برای شما بدتر خواهد کرد. چون لگن و زانوی شما باید بیشتر کارکنند تا بتوانند وزن شما را تحمل کنند. همچنین مفاصل و استخوانها باید فشار بیشتری را تحمل کنند و در این شرایط، با گذر زمان انحراف زانو بیشتر میشود.
5-انجام حرکات ورزشی مناسب برای درمان پاهای ضربدری
انجام یک سری از تمرینهای کششی در طول روز باعث استحکام بخشیدن به عضلات شما میشود. در واقع انجام حرکات کششی یکی از روشهای درمان زانوی پرانتزی در خانه است. با انجام این تمرینات اسکلت بدن و عضلات شما در یک راستا قرار میگیرند و به حمایت بیشتر از بدن شما کمک میکند.
6- انجام تمرینهایی با عضلات لگن (Hip Adductor Muscles)
عضلات جمع کننده، عضلهای در قسمت داخلی ران است. آنها وظیفه حفظ لگن را بر عهده دارند. شما می توانید برای افزایش قدرت این عضلات و اصلاح پاهای پرانتزی تمریناتی را با این عضلات انجام دهید.
در واقع، این یکی از بهترین نکات در مورد چگونگی اصلاح پاهای ضربدری در خانه به طور طبیعی است. بنابراین افرادی که می خواهند پاهای خود را اصلاح کنند باید تمرینات را با عضلات جمع کننده مفصل ران انجام دهند.
ضعف عضلات جمعکننده میتواند منجر به تغییر شکل مانند پاهای پرانتزی شود. برای اینکه بدانید این عضلات شما ضعیف هستند یا نه، میتوانید مراحل زیر را انجام دهید:
- روی صندلی بنشینید و به پاها نگاه کنید.
- در صورتی که در جمع کردن زانوها مشکل دارید، واقعیت این است که ممکن است عضلات شما ضعیف باشد. پس شما باید با جمعکردن زانوها، مچ پا و انگشتان پا تقویت این عضلات را شروع کنید. این موقعیت را هنگامی که روی صندلی مینشینید حفظ کنید تا قدرت این عضلات افزایش یابد.
روش اول:
- در ابتدا، به سمتی که عضله ضعیف است، دراز می کشید. یکی از دستان خود را برای حفظ تعادل در مقابل بدن قرار دهید در حالی که دست دیگر خود را برای حمایت از سر قرار دهید.
- یک پای را روی پای دیگر قرار دهید تا تعادل برقرار شود. سپس، هنگام حرکت دادن این پا به سمت بالا، پای خود را نزدیک به بازوی خود نگه دارید و از سر پشتیبانی می کنید. خیلی سریع آن را انجام ندهید.
- حرکات را آهسته انجام دهید. این تمرین را چند بار با هر دو پا تکرار کنید.
روش دوم:
- همان حالتی را که در روش اول انجام دادید را تکرار کنید.
- سپس وقتی پای خود را روی زمین قرار می دهید، یکی از پاها را به حالت ایستاده حرکت دهید. حدود 3 ثانیه از مچ پا دور آن را مثل یک دایره بچرخانید.
- مراحل را در هر دو روش حدود 5 و 10 دقیقه انجام دهید. سعی کنید حالت حرکتی خود را هنگام انجام این تمرین به حالت ایستاده حفظ کنید.
البته قبل از هر ورزشی، با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید که با توجه به شرایط شما، منجر به آسیب نمیشود.
7 – صبور باشید
ممکن است کودک شما که تازه به دنیا آمده است، زانوی پرانتزی داشته باشد. اما اصلا جای نگرانی نیست. زیرا در اکثر موارد، پس از گذشت مدتی، معمولا 3 سال، به صورت طبیعی این مشکل بر طرف میشود. البته پیشنهاد میشود در این دوران نیز به یک پزشک مراجعه کنید که اگر این مشکل به طور طبیعی برطرف نشد، با انجام حرکات اصلاحی زانو ضربدری یا سایر روشهای درمان، جلوی پیشرفت آن را بگیرید. قبل از اینکه خیلی دیر شود.
8 – ورزش پیلاتس برای درمان پای پرانتزی
یکی دیگر از نکات مهم، ورزش پیلاتس برای پای پرانتزی است. به طور کلی ورزش یکی از روشهای درمان پای پرانتزی (ژنو وارم) است که به تقویت عضلات پا کمک میکند. به گفته برخی از متخصصان، تقویت عضلات زانو اهمیت زیادی دارد و نباید به آن بی توجه بود. بنابراین ورزش پیلاتس برای پای پرانتزی یکی از روشهای درمان است که متخصصین این حوزه به عنوان یک تکنیک آن را در نظر گرفتند.
طبق تحقیقات انجام شده برای بررسی اثر پیلاتس بر سلامتی، پیلاتس به درمان زانوی پرانتزی، هم تراز شدن بدن و فرم گرفتن حالت بدن کمک میکند. برخی از ورزش پیلاتس برای درمان پای پرانتزی شامل ballerina arms و roll up میشود که به عضلات پا و شکم کمک میکند. روش انجام آن به این صورت است:
با پاهای بلندشده که نزدیک هم هستند به پشت دراز میکشید. سپس، بالا و پایین می روید. اگر میخواهید عضلات شکم را سفت کنید، بهتر است بالاتنه را از زمین بلند کنید.
- در واقع ورزش پیلاتس برای درمان پای پرانتزی خیلی مفید است و برای رفع مشکل پا پرانتزی فقط باید تمرینها را انجام داد.
- نحوه انجام حرکت ROLL UP یکی از ورزشهای پیلاتس در ویدئو زیر نشان داده شده است.
اگر میخواهید درباره پیلاتس و لاغری و همچنین ورزشهای که با توپ پیلاتس انجام میشود، اطلاعات بیشری کسب کنید، مطالعه این مقالات را به شما پیشنهاد میکنیم.
9 – استفاده از بریس پزشکی
استفاده از بریس در سن مناسب میتواند در روند بهبود پای پرانتزی تاثیر زیاد داشته باشد. هنگامی که کودکان انحراف شدید زانو یا یا سایر بیماریهایی که به پای پرانتزی مربوط میشود را دارند، از بریس پزشکی استفاده میکنند. پوشیدن آن تا زمانی باید ادامه داشته باشد که استخوان آنها به طور صحیح شکل بگیرد. پس استفاده از آن برای بزگسالان خیلی نمیتواند تاثیر داشته باشد. زیرا که استخوان آنها قبلا رشد کرده و شکل گرفته است.
البته انواع مختلفی از بریسها برای بزرگسالان وجود دارد که میتواند در کاهش درد بیماریهایی که به زانوی ضربدری یا ژنو واروم مرتبط است، اثر داشته باشد.
10 -ورزش برای صاف شدن زانو و قوی شدن عضلات پا
انجام تمریناتی که به قویتر شدن عضلات پا کمک میکند، در درمان پای پرانتزی در بزرگسالان بدون جراحی خیلی اهمیت دارد. این ورزشها علاوه بر تقویت عضلات، فشاری که بر تاندون و مفاصل وارد میشود را نیز کم میکند. برای انجام این تمرین ابتدا روی یک میز صاف دراز بکشید. زانو و پای خود را خم کنید تا به باسن برسد. البته ورزش و حرکات اصلاحی زانو ضربدری فقط برای شرایط معمولی تاثیر دارند. اگر شرایط خیلی حاد باشد بهتر است به پزشک مراعه کنید و طبق نظر او عمل کنید.
شاید برای شما سوال باشد که درمان پای پرانتزی چقدر طول میکشد؟
برای گرفتن نتیجهای بهتر، نیاز است این تمرینها چند بار در هفته و به مدت دو ماه انجام شود.
11 – انجام حرکات یوگا
یک از ورزشهای مربوط به حرکات اصلاحی زانوی ضربدری انجام حرکات یوگا در خانه است. البته این تمرینها اصلا سخت نیست. با انجام یوگا، به هم ترازی بدن خود در یک راستا، انعطافپذیری وحالت بهتر فرم بدنی خود کمک میکنید و درنهایت مشکل زانوی ضربدری شما بهبود پیدا میکند. سعی کنید حرکاتی را انجام دهید که عضلات پای شما را قویتر کند. دو تمرین cow face و forward bends از حرکات اصلاحی زانو ضربدری مؤثر است که در ادامه نحوه انجام آن با تصویر نشان داده شده است.
1- cow face
2- forward bends
این تمرین در دو حالت ایستاده و نشسته میتواند انجام شود:
12 – سم زدایی بدن برای صاف شدن زانوی پرانتزی
ممکن است در بدن ترکیبات شیمیایی و مواد مضری وجود داشته باشد که بر رشد استخوان تاثیر منفی دارند. برای مثال سرب و فلورید ممکن است در بدن ذخیره شود و پس از مدتی باعث ضعف در استخوان میگردد. برای سم زدایی فلورید از بدن شما میتوانید از کلسیم کربنات هیدروکسید استفاده کنید.
فلزات سنگین موجود در آب لولهکشی نیز باید قبل از نوشیدن توسط سیستم فیلتراسیون حذف شوند.
13- انجام تمرینهای ماساژ درمانی
از دیگر روشهای رفع پای پرانتزی به صورت طبیعی، انجام ماساژ درمانی است. برای درمان بسیاری از بیماریها میتوان از ماساژ درمانی استفاده کرد مثل دل درد، آرتروز و … . اگر شما میخواهید زانوی پرانتزی کودک خود را اصلاح کنید، نباید ماساژ درمانی را دست کم بگیرید. زیرا برای صاف کردن پا به روش طبیعی بسیار مؤثر است.
البته پیدا کردن تراپیست با مهارت هم مهم است، که با ماساژ پاها به سمت جلو وعقب بتواند در روند بهبودی زانوی پرانتزی کودکانی که در حال رشد هستند اثر داشته باشد. شما میتوانید به سادگی، پای کودکان خود را بالا بیاورید، زانوهای آنها را خم کنید و سپس پاها را به سمت سینه فشار دهید. ماساژ درمانی باید چند بار در هفته تکرار شود تا نتایج مطلوبی حاصل شود.
14- استفاده از ویتامین D برای درمان انحراف زانو بدون عمل جراحی
آخرین نکته درباره درمان انحنای ساق پا استفاده از ویتامین D در رژیم غذایی است. این نکته برای درمان پای پرانتزی در خانه لازم است. طبق مطالعات انجام شده مشخص شده است که نبود ویتامین D در بدن منجر به ایجاد زانو پرانتزی میشود. بنابراین سعی کنید از غذاهایی استفاده کنید که به مقدار کافی از این ویتامین را داشته باشد. همچنین میتوانید از مکمل هم استفاده کنید. کودکان حدودا یک ساله باید روزانه 400-1000 IU و بزرگسالان 1500-2000 IU ویتامین D مصرف کنند.
فیلم حرکات اصلاحی زانوی ضربدری
در ادامه سه فیلم برای حرکات اصلاحی زانوی ضربدری برای شما آوردیم که پیشنهادمیکنم حتما آنها را به دقت ببینید و طبق آن تمرینها را انجام دهید.
تمرین 1: Internal Hip Rotation
تمرین 2: Piriformis Stretch
تمرین 3: Foam Roller Exercise
برای مشاهده سایر حرکات ورزشی که با فوم رولر انجام میشود، این مقاله را حتما مطالعه کنید.
در این مقاله 14 نکته مؤثربرای درمان پای پرانتزی بدون جراحی و در منزل گفته شد که برای هر فردی به راحتی قابل انجام است. امیدوارم مطالعه نکات گفته شده و انجام تمرینها برای شما مؤثر باشد.